काठमाण्डौ । धितोपत्र बजार पूँजीकरण बढाउन व्यापार समूह सबैभन्द बढी अब्बल देखिएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको चालु आवको १० महिनाको तथ्याङ्कअनुसार व्यापार समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण २ खर्ब ४४ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ ।
यो रकम गत आवको सोही अवधिसम्मको तुलनामा १४५८.८७ प्रतिशत बढी हो । गत आवको १० महिनासम्म यो समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण १५ अर्ब ६९ करोड रुपैयाँ मात्रै थियो ।
नेप्सेमा व्यापार समूहअन्तर्गत दुईवटा कम्पनी सूचीकृत छन् । साल्ट ट्रेडिङ कम्पनी र विशाल बजार कम्पनी यी दुबै सरकारी स्वामित्वको कम्पनी हुन् ।
चालु आवमा सरकारसँग भएको विशाल बजार कम्पनीको संस्थापकतर्फको ३ करोड ९६ लाख ८ हजार ६ सय कित्ता सेयर दोस्रो बजारमा सूचीकृत भएसँगै व्यापार समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण ह्वात्तै बढेको हो ।
हाल बजार पूँजीकरणका हिसाबले विशाल बजार कम्पनी नेप्सेमा सबैभन्दा ठूलो कम्पनी हो ।
पूँजीकरणका आधारमा विशाल बजार सबैभन्दा ठूलो कम्पनी भएपछि कम्पनीको सेयरभाउले व्यापार समूहलाई पूर्ण रुपमा प्रभाव समेत पारेको छ । विशाल बजार कम्पनीको बजार पूँजीकरण २ खर्ब भन्दा बढी पुगेको छ । कम्पनीको अन्तिम कारोबार मूल्य ५ हजार ४७४ रुपैयाँ रहेको छ ।
यता साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशनको बजार पूँजीकरण पनि १६ अर्ब भन्दा बढी पुगेको छ । कम्पनीको अन्तिम कारोबार मूल्य ५ हजार रुपैयाँभन्दा बढी रहेको छ ।
सरकारसँग भएको कम्पनीको संस्थापक सेयर बजारमा सूचीकरण भएपछि यो समूहको पूँजीकरण हिस्सा सर्वाधिक बढ्न पुगेको हो ।
त्यस्तै, बैंकिङ समूहको बजार पूँजीकरण पनि २३.५५ प्रतिशतले बढेको छ ।
चालु आवको १० महिनासम्म बैंकिङ समूहको बजार पूँजीकरण १० खर्ब ८ अर्ब ३० करोड रहेको छ । गत आवको सोही अवधिसम्म यो समूहको बजार पूँजीकरण ८ खर्ब १६ अर्ब १० करोड रुपैयाँ मात्रै रहेको थियो ।
यता हाइड्रो समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण भने ४८.५५ प्रतिशतले बृद्धि भएको छ । सो अवधिसम्म यो समूहको बजार पूँजीकरण ६ खर्ब ७७ अर्ब ३२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ ।
बीमा समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण भने ६ खर्ब ४५ अर्ब १ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । यो रकम गत आवको सोही अवधिसम्मको तुनलामा ३०.०२ प्रतिशत बढी हो ।
गत आवको यस अवधिसम्म बीमा समूहको धितोपत्र बजार पूँजीकरण ४ खर्ब ९६ अर्ब ७ करोड रुपैयाँ रहेको थियो ।
नेप्सेमा बीमा समूहतर्फ जीवन र निर्जीवन गरी कुल २७ कम्पनी सूचीकृत छन् ।
त्यस्तै, माइक्रोफाइनान्स समूहको ३ खर्ब ५२ अर्ब ५३ करोड, अन्य समूहको ४ खर्ब ४० अर्ब ९३ करोड, उत्पादन तथा प्रशोधन समूहको २ खर्ब ४४ अर्ब ८ करोड, विकास बैंक समूहको २ खर्ब १ अर्ब ८८ करोड र होटल तथा पर्यटन समूहको १ खर्ब १८ अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ रहेको छ ।
सबैभन्दा कम पूँजीकरण फाइनान्स समूहको
धितोपत्र बजार पूँजीकरणमा हिस्सा सबैभन्दा कम फाइनान्स समूहको रहेको छ ।
यो समूहको बजार पूँजीकरण ७७ अर्ब ८६ करोड रुपैयाँ रहेको छ । यो पूँँजीकरण रकम गत आवको तुलनामा १२.८५ प्रतिशत कम हो । गत आवको सोही अवधिसम्म यो समूहको बजार पूँजीकरण ६९ अर्ब रहेको थियो ।
नेप्सेमा १५ वटा फाइनान्स कम्पनी सूचीकृत छन् । पछिल्लो समय फाइनान्स सेक्टरमा लगानीकर्ताको आकर्षण हराउँदै गएको छ ।
फाइनान्स कम्पनीहरुको बिग्रदो वित्तीय अवस्थाका कारण लगानीकर्तालाई लाभांश बाँड्न नसक्दा चार्म हराउँदै गएको छ ।
यसकारण यो समूहको बजार पूँजीकरणमा हिस्सा समेत कम हुन पुगेको हो ।
अधिकांश फाइनान्स कम्पनी लाभांश दिन नसक्ने अवस्थामा पुगेपछि बजार पूँजीकरण एक खर्ब समेत नाघ्न सकेको छैन ।
विशेषगरी धितोपत्र बजार पूँजीकरण बृद्धि हुन कम्पनीहरुको पूँजी थपिएर सेयरभाउ बढ्नुपर्दछ ।
फाइनान्स सेक्टरमा अधिकांश कम्पनीले केही वर्षयता लगानीकर्तालाई प्रतिफल बाँड्न सकिरहेका छैनन् । जसकारण पूँजीकरणमा हिस्सा थप्न समेत यो समूह कमजोर देखिएको छ ।