काठमाण्डौ । सुनको भाउ पहिलो पटक प्रतिऔंस ४ हजार डलर नजिक पुगेको छ । यो वर्ष सुनको मूल्य ४० गुणाभन्दा बढीले अहिलेसम्मकै उच्च पुगेको छ । गोल्डम्यान स्याक्सले आगामी डिसेम्बरसम्ममा सुनको भाउ प्रति औंस ४ हजार ९ सय डलर पुग्ने बताएको छ ।
मूल्यवृद्धि भए पनि विश्वका धेरै देशका बैंकहरुले सुनको खरिद व्यापक रुपमा गरिरहेका छन् । अगस्टमा उनले जम्मा १५ टन सुन किनेका थिए । चीनले लगातार ११ औं महिना सुन खरिद गरेको छ भने भारतको केन्द्रीय बैंक आरबीआईले लगातार दोस्रो महिना पनि सुन खरिद गरेको छैन । विश्व गोल्ड काउन्सिल(डब्लुजीसी)को तथ्यांक अनुसार विश्वभरका केन्द्रीय बैंकहरुले अगस्टमा जम्मा १५ टन सुन किनेका छन् ।
युक्रेन युद्धपछि धेरै देशका केन्द्रीय बैंकहरूले आफ्नो पोर्टफोलियोमा सुनको मात्रा बढाउँदै आएका छन् । उनले अगस्टमा फेरि सुन किन्न थाले । अगस्टमा कजाकिस्तानको नेशनल बैंकले सबैभन्दा बढी ८ टन सुन खरिद गरेको थियो। तर रिजर्भ बैंक अफ इन्डिया (आरबीआई) ले लगातार दोस्रो महिना पनि सुन किनेको छैन ।
आरबीआईले २०२५ को पहिलो आठ महिनामा तीन पटक मात्र सुन किनेको थियो भने २०२४ मा लगभग हरेक महिना सुन किन्दै आएको थियो। विश्व गोल्ड काउन्सिलले आरबीआईले जनवरी र अगस्तको बीचमा ३.८ टन मात्र सुन किनेको जनाएको छ । जबकि गत वर्षको सोही अवधिमा आरबीआईले ४५.४ टन सुन खरिद गरेको थियो ।
अगस्ट २९ सम्म आरबीआईसँग जम्मा ८७९.९८ टन सुन थियो। पछिल्लो तथ्याङ्क अनुसार सेप्टेम्बर २६ सम्म आरबीआईको विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा सुनको अंश १३.६ प्रतिशत थियो । गत वर्ष देशको विदेशी विनिमय सञ्चिति कीर्तिमानी स्तरमा पुग्दा यो संख्या ९.३ प्रतिशत थियो ।
डब्लुजीसीले सुनको भाउमा भएको भर्खरैको वृद्धिले केन्द्रीय बैंकहरूले खरिदमा सीमितता ल्याउने सम्भावना बढाएको छ। कतिपय देशले सुनको भाउ बढेको फाइदा उठाउन यसलाई बेचेका पनि छन् ।
डब्लुजीसीले सुनको भाउमा भएको भर्खरैको वृद्धिले केन्द्रीय बैंकहरूले खरिदमा सीमितता ल्याउने सम्भावना बढाएको छ। कतिपय देशले सुनको भाउ बढेको फाइदा उठाउन यसलाई बेचेका पनि छन् । विश्वभर अनिश्चितता घटेको छैन, जसले सुनको मूल्यलाई समर्थन गरेको छ। यस्तै सुनको खानी समेत सीमित रहेको छ ।
त्यसैले सुनको मूल्यमा थप बृद्धि हुँदा केन्द्रीय बैंकलाई फाइदा हुनेछ । अगस्टमा, चीनको केन्द्रीय बैंकले दुई टन सुन किनेको थियो र पहिलो पटक आफ्नो सुनको होल्डिंग २३ सय टनभन्दा माथि पुगको थियो । सुनको भण्डारको मामिलामा अमेरिकाको नजिक कोही छैन। अमेरिकासँग ८ हजार १३३ टन सुन छ । जर्मनीसँग ३ हजार ३५० टन सुन छ । त्यसपछि इटाली (२४५२ टन), फ्रान्स (२४३७ टन) र रुस (२३३० टन) रहेको छ।
यस्तै चीन २ हजार ३०१ टन सुनसहित छैटौं स्थानमा छ । त्यसपछि स्विट्जरल्याण्ड (१०४० टन) र त्यसपछि भारत छ। जापानसँग ८४६ टन र टर्कीसँग ८३७ टन सुन छ । टर्कीको केन्द्रीय बैंकले अगस्टमा २ टन सुन किनेको थियो।