.gif)
(2).gif)
_(1).gif)
.png)
काठमाण्डौ । रुसले गत हप्ता युक्रेनसँगको युद्धमा ठूलो सफलता हासिल गरेको छ । रुसी सेनाले पूर्वी युक्रेनको शेभचेन्को गाउँ वरपरको क्षेत्र आफ्नो नियन्त्रणमा लिएको छ । शेभचेन्को गाउँ डोनेट्स्कमा छ, जुन रुसले युक्रेनी सेनाबाट कब्जा गरेको थियो। यस क्षेत्रमा रूसको कब्जा महत्त्वपूर्ण छ किनभने यहाँ लिथियमको ठूलो भण्डार छ। यस भण्डारमा रुसको कब्जाले युक्रेन र डोनाल्ड ट्रम्पलाई ठूलो धक्का दिएको छ।
ट्रम्पले भर्खरै युक्रेनको खनिज सम्पदामाथि नियन्त्रण राख्न भोलोडिमिर जेलेन्स्कीसँग सम्झौता गरेका थिए। अर्कोतर्फ, रुसको यस क्षेत्रको कब्जाले चीनलाई लिथियम भण्डारमा पहुँच दिन सक्छ। यसले विश्व खनिज बजारमा प्रभुत्व जमाउन मद्दत गर्नेछ।
शेभचेन्को वरपर सन् १९८२ मा वैज्ञानिकहरूले लिथियमको भण्डार रहेको पुष्टि गरेका थिए। जमिनमा गाडिएको यो खजाना यस क्षेत्रमा ४० हेक्टरमा फैलिएको छ। शेभचेन्कोमा अनुमानित १३.८ मिलियन टन लिथियम अयस्क छ, जसमा लिथियम अक्साइडको उच्च सांद्रता छ। यो ड्रोन र उन्नत सैन्य प्रणालीहरूमा प्रयोग हुने ब्याट्रीहरूको लागि बहुमूल्य सम्पत्ति हो। यो क्षेत्र कब्जा गरेपछि रुसी अधिकारीहरूले स्थिति सुधार भएपछि लिथियम भण्डारको उत्खनन सुरु गरिने बताएका छन्। रसियासँग यी लिथियम भण्डारको आगमनले शक्तिको विश्वव्यापी सन्तुलन परिवर्तन गर्न सक्छ।
रिपोर्टका अनुसार रुस र उसको मित्र चीनले शेभचेन्को गाउँको लिथियम भण्डारबाट ठूलो सहयोग पाउनेछ। लिथियम उन्नत सैन्य र प्राविधिक प्रणालीहरूको लागि महत्त्वपूर्ण छ। यो घाटाले अमेरिका(युक्रेन सुरक्षित आपूर्ति श्रृंखला योजनालाई खतरामा पार्छ, र मस्कोको कदमले विश्वव्यापी प्रविधि र रक्षा बजारलाई पुनः आकार दिन सक्छ।
.gif)
लिथियम यसको महत्वको कारणले सेतो सुन भनिन्छ। यो ड्रोन, पोर्टेबल सञ्चार उपकरणहरू, र उन्नत सेन्सरहरूको लागि उच्च क्षमताको ब्याट्रीहरूमा प्रयोग हुने आधुनिक रक्षा प्रणालीहरूको लागि महत्त्वपूर्ण छ। ड्रोन बाहेक, काउन्टर ब्याट्री रडार बनाउनको लागि लिथियम पनि महत्त्वपूर्ण छ। यसलाई अमेरिकी र युक्रेनी सेनाले दुश्मनको तोपखाना पत्ता लगाउन प्रयोग गर्दछ।
रसियाले शेभचेन्कोलाई कब्जा गरेपछि, ड्रोन र अन्य प्रविधिहरूको लागि लिथियम आयात गर्नु पर्दैन। रुसले मुख्यतया चीनबाट लिथियम आयात गर्ने गर्छ । विश्वव्यापी लिथियम प्रशोधनमा चीनको प्रभुत्व छ। चीनले विश्वव्यापी लिथियम प्रशोधन क्षमताको लगभग ६० प्रतिशत नियन्त्रण गर्दछ। पछिल्ला वर्षहरूमा चीन र रुसबीचको रक्षा सहयोग बढेको छ। यस्तो अवस्थामा रुसको लिथियम भण्डारले पनि चीनलाई आफ्नो प्रभाव बढाउन मद्दत गर्न सक्छ ।
रसियाले शेभचेन्कोलाई कब्जामा लिएको छ तर खानीको चुनौती अझै बाँकी छ। शेभचेन्कोको जटिल भूवैज्ञानिक संरचनाको लागि उन्नत प्रशोधन प्रविधिहरू आवश्यक पर्नेछ, जुन हाल पश्चिमी प्रतिबन्धका कारण रूससँग छैन। तर, यसमा चीनबाट पनि सहयोग प्राप्त हुन सक्छ । चीनले पहिले नै म्यानमार र आफ्नै क्षेत्रहरूमा धेरै धातुहरू उत्खनन गरिरहेको छ।
अमेरिकाले भर्खरै युक्रेनसँग महत्वपूर्ण खनिज सम्झौता गरेको छ । यसको उद्देश्य युक्रेनको खनिज भण्डार अन्वेषण गर्नु हो। शेभचेन्कोको रुस प्रस्थानले यो सम्झौतालाई कमजोर बनाउँछ। यसले युक्रेनलाई आफ्नो सेनाको आधुनिकीकरण र पश्चिमी सहयोगीहरूसँग समन्वय गर्न पनि गाह्रो बनाउनेछ। अर्कोतर्फ, शेभचेन्कोको कब्जाले रूसको सैन्य(औद्योगिक क्षमता बढाउन सक्छ।
.png)
(1).gif)
.gif)
