काठमाण्डौ । कतारले अमेरिकी एयरफोर्स वन फ्लीटका लागि एउटा विमान उपहार दिएको छ । अमेरिकाले यसलाई स्वीकार गरेको छ । तर, यो उपहारको विष्यामा आलोचना भने भइरहेको छ । राष्ट्रपति ट्रम्पका केही ठूला समर्थकहरू पनि यसमा सामेल छन्। ‘रक्षा सचिवले सबै संघीय नियम र नियमहरू अनुसार कतारबाट बोइङ ७४७ स्वीकार गरेको छ,’ मुख्य पेन्टागनका प्रवक्ता सीन पार्नेलले बुधबार भने।
विमानमा केही परिमार्जन गरिनेछ। यसपछि, राष्ट्रपतिको हवाई यातायातका लागि आधिकारिक रूपमा एयर फोर्स वन प्रयोग गर्न सकिनेछ ।
ह्वाइट हाउसले यो उपहार कानुनी रहेको बताएको छ । कतारको शाही परिवारले दिएको यो उपहारको अनुमानित मूल्य ४० करोड डलर रहेको छ । ह्वाइट हाउसले नयाँ विमानलाई ट्रम्पको कार्यकालपछि राष्ट्रपतिको पुस्तकालयमा पठाइने जनाएको छ ।
यो विमान कतारको राष्ट्रपतिको लागि प्रयोग गर्नका लागि थप सुरक्षा प्रणालीसहितको स्तरोन्नति गर्न करिब एक वर्ष लाग्न सक्छ। यसमा आणविक विस्फोटको सामना गर्ने क्षमता र उडानहरू बीच इन्धन भर्ने क्षमता समावेश छ।
सेन्टर फर स्ट्राटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडीजका डिपार्टमेन्ट अफ डिफेन्स एण्ड सेक्युरिटीका वरिष्ठ सल्लाहकार मार्क क्यान्सियनले यस्तो स्तरोन्नति गर्न करिब १०० करोड रुपैयाँ खर्च हुनसक्ने बताए। एक साताअघि यो हस्तान्तरणको घोषणाले ठूलो विवाद सिर्जना गरेको थियो। यसलाई उचित ठहर गर्दै ट्रम्पले भने, ‘उनीहरूले हामीलाई उपहार दिइरहेका छन्’ र यसलाई अस्वीकार गर्नु मूर्खता हुनेछ।’
अमेरिकी संविधानमा इमोलुमेन्ट क्लज भनेर चिनिने प्रावधान छ। यसले विदेशी सरकारहरूलाई कांग्रेसको अनुमति बिना अमेरिकी सार्वजनिक अधिकारीहरूलाई उपहार दिन निषेध गर्दछ।
यो हस्तान्तरणले पनि कांग्रेसको स्वीकृति पाएको छैन। राष्ट्रपतिले आफूलाई व्यक्तिगत रूपमा नभई अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयलाई दिएको भन्दै विमान हस्तान्तरण कानुनी भएको तर्क गरेका छन् । उनले पद छोडेपछि प्रयोग नगर्ने पनि जोड दिए ।
हाल एयर फोर्स वन फ्लीटमा दुई ७४७–२०० जेटहरू छन्। यो १९९० देखि प्रयोगमा छ। यससँगै धेरै साना ७५७ विमान पनि समावेश छन्।
ट्रम्पले विमान निर्माण कम्पनी बोइङप्रति आफ्नो असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन् । जसलाई ह्वाइट हाउसलाई दुई ७४७–८ विमान उपलब्ध गराउने ठेक्का दिइएको छ । ट्रम्पको टोलीले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा यी खरिद गर्ने जनाएको थियो, तर आपूर्तिमा भने बारम्बार ढिलाइ भइरहेको थियो। यसैबीच बोइङले आगामी दुई–तीन वर्षसम्म आपूर्ति नगर्ने बताएको छ ।
आफ्नो दोस्रो कार्यकाल सुरु भएको केही हप्तापछि ट्रम्पले आफ्नो मार–ए–लागो रिसोर्ट नजिकैको पाम बीचमा एउटा विमानमा कतारको गोप्य भ्रमण गरेका थिए । राष्ट्रपति ट्रम्पले यसमा कुनै लेनदेन संलग्न नभएको स्पष्ट रूपमा भनेका छन् । यो विमान दुई सहकर्मीहरू बीचको साधारण आदानप्रदान भएको उनको धारणा छ ।